İznik Çini Çintemani Tabak

Çintemani çini desen motifi Türklerin 751 yılında İslamiyet'i din olarak kabul etmelerinden önceki inançları Şamanizm'di. Osmanlı öncesi dönemde Orta Asya'da göçebe olarak yaşayan Türklerden biri olan Uygurlar, günümüze kadar ulaşan etnografik eserler bırakmışlardır. Bu eserlerde Uygur sanatının figüratif motiflerinin yanı sıra Şamanizm etkisindeki Üç Nokta (chintemani) motifini de görmekteyiz. Uygurlar, Buda'nın üç gücünü simgeleyen Üç Nokta motifini egemenlik sembolü olarak kullanmışlardır. Bu bize bulut ve hatai motifleri gibi üç nokta motifinin de Orta Asya'da ortaya çıktığını göstermektedir. Süslemelerde insan ve hayvan figürlerinin kullanımından vazgeçilmesi İslam'ın etkisiyle sona erdi. Böylece bu motif Osmanlı dönemi süslemelerine de girdi, ancak anlam olarak şamanizmin etkisini yansıtan bir biçimde değil. Öncelikle, çintemani adı altında erkekliğin, gücün, kuvvetin ve egemenliğin simgesi olarak parskinle birlikte kullanıldı. Üç daire parskin üzerindeki noktalara, iki dalgalı çizgi ise kaplan veya parskin'e benzetildi. Bu nedenle padişahların ve şehzadelerin kaftanlarında sıklıkla kullanılır.

Günümüzde Osmanlı mirasına olan ilginin yeniden canlanması, Türk sanatçılar tarafından İznik çinisinin eski ihtişamına kavuşturulması yönündeki çabaları tetikledi.